Pierwsze wzmianki na temat polskiej kolei państwowej sięgają wieku XIX, a więc okresu, kiedy Polska była jeszcze pod zaborami. Początkowo pojawiła się inicjatywa połączenia Warszawy z Krakowem i Zagłębiem Dąbrowskim, w tym celu narodziła się idea, aby połączyć te 3 regiony za pomocą kolei. Idea powstała w roku 1835, a już w następnym roku rozpoczęły się prace przygotowawcze – najpierw trzeba było wyznaczyć trasę. Znaczący był rok 1842, kiedy to otworzono pierwsze odcinki Górnośląskiej Kolei łączące: Oławę i Brzeg oraz Oławę i Wrocław. Przez kolejne lata kolej prężnie się rozwijała, jednak cały proces budowy został zahamowany przez wybuch I wojny światowej.
Konsekwencje były znaczące: Niemcy na swoim terenie zniszczyli wszystkie stałe obiekty kolejowe, a szeroka kolej rosyjska została przebudowana na „normalną” (taką, która obowiązywała w reszcie Europy).
Dalszą rozbudowę zahamował kryzys gospodarczy. Mimo wszystko w roku 1936 otworzona została trasa, na której kursowały pierwsze pociągi zelektryfikowane (z systemem prądu stałego). Miało to miejsce na odcinku z Warszawy do Pruszkowa i Otwocka. Było to niezwykle ważne wydarzenie dla historii polskiej kolei. Już w następnym roku, do eksploatacji zostały przekazane podmiejskie odcinki zelektryfikowane. W czasie wojny, podczas licznych działań militarnych, zniszczeniu uległo wiele dworców oraz tras kolejowych, jednak zostało też zbudowanych wiele nowych połączeń – szczególnie przez Niemców, którzy tworzyli nowe trasy, aby mieć większe możliwości zaatakowania ZSRR.
W ręce PKP (w roku 1945) oddano zarządzanie kolejami na obszarze całej Polski – było to około 28 000 km linii kolejowych (zarówno wąskotorowych, jak i normalnotorowych). Niestety większość z tych tras była nieprzejezdna, a to ze względu na uszkodzenia spowodowane podczas wojny, a także zbyt szerokie tory (nieprzystosowane do przejazdu „normalnych” pociągów).
Dziś można powiedzieć, że kolej znacznie się zmieniła, szczególnie w ostatnich latach miało miejsce wiele działań modernizacyjnych. Obecnie pociągi są jednym z najpopularniejszych w Polsce środków transportu publicznego, a władze PKP co rusz wprowadzają nowe promocje, które przyciągają wielu pasażerów.